خط فارسی در اس ام اس ‬مظلوم واقع شده است

خط فارسی در فرهنگ ایران دارای پیشنیه ‪ ۱۴۰۰‬ساله بوده كه این خط هم‌اكنون در سرویس پیام كوتاه(‪ (SMS‬با منحرف شدن به سمت لاتین ،مظلوم واقع شده است.

براساس استانداردهای موجود در تلفن همراه طول پیام كوتاه مبادله شده بین دو دستگاه تلفن همراه با خط لاتین حداكثر ‪ ۱۶۰‬كاراكتر است كه این تعداد كاراكتر ‪ ۱۴۰‬بایت حافظه ذخیره می‌كند اما نوشتن پیام در سرویس پیام كوتاه برای خط فارسی ‪ ۷۰‬كاراكتر بوده و همان مقدار كاراكتر را ذخیره می كند.

حال ما اگر بخواهیم ‪ ۱۶۰‬كاراكتر(كاراكتر به اندازه خط لاتین) در یك پیام كوتاه استفاده كنیم باید به میزان سه برابر تعرفه به شركت مخابرات بپردازیم یعنی ‪ ۴۲۰‬ریال برای یك پیام كوتاه فارسی پرداخت نماییم.

با نگاهی به آمار مبادله پیام كوتاه در كشور مشاهده می‌شود كه در حال حاضر در كشور ‪ ۱۰‬میلیون مشترك تلفن همراه داریم كه سرویس پیام كوتاه آنها فعال است.

بر اساس آمار شركت ارتباطات سیار به طور متوسط در هر روز ‪ ۹‬میلیون پیام كوتاه در ایران جا به جا می‌شود.

این آمار می‌گوید، از ‪ ۲۹‬اسفند تا ششم فرودین ‪ ۸۵‬تقریبا ‪ ۱۷۰‬میلیون پیام كوتاه ارسال شده است و فقط در روز عید نوروز ‪ ۴۰‬میلیون پیام كوتاه رد و بدل شده است.

این اعداد و ارقام نشان از پیشرفت جامعه ایرانی و استفاده از تكنولوژی می‌دهد اما یك سووال پیش می‌آید كه آیا كل پیام‌های كوتاه ارسالی به صورت فارسی رد و بدل می‌شود؟
اگر یك نگاه كوچك به موبایل خود بیندازید متوجه می‌شوید كه حدود ‪۹۰‬ درصد از پیام‌های دریافتی یا ارسالی شما به صورت "فینگلیش" یا "پینگلیش" (پیام كوتاه با خط لاتین و محتوای فارسی) است كه این نشان از ترویج خط فارسی به سوی خط لاتین است.

نمی‌توانیم اسم این عمل را غرب‌زدگی عنوان كنیم اما باید دید دستگاههای ذیربط در این زمینه چه راه‌كارهایی ارائه كرده‌اند؟
اما وقتی به قانون و مندرجات آن نگاه می‌كنیم خط فارسی به صورت نوشتاری در قانون ما تصویب شده است اما متاسفانه حتی در ادارات دولتی ما برای تبلیغ و فراخوان توسط پیام كوتاه تلفن همراه از زبان فینگلیش استفاده می كنند.

از نگاهی دیگر، می‌توان این امر را به خاطر نداشتن فونت فارسی در تمامی تلفن‌های همراه در سطح كشور دانست اما آیا این امر باید باعث شود كه خط فارسی نادیده گرفته شود و هیچ قانون و مصلحتی در این زمینه نیاندیشیم؟ حال باید دید تلفن‌های همراهی كه در داخل كشور تولید شده است هم این مشكلات را دارد؟
معاونت طرح و برنامه نظام مهندسی ساختمان خراسان رضوی در این‌باره می‌گوید: طی پنجاه سال اخیر به طریق‌های مختلف تلاش‌هایی برای تغییر خط فارسی ما شده كه این به ضرر جامعه ماست.

مهندس "محمد حسین هاشمی‌نژاد" می‌افزاید: بچه‌ها و كسانی كه سن بالای ‪۵۰‬ سال را دارند اكثرا نمی‌توانند فینگلیشی را بخوانند و به عنوان یك معضل دیگر در سیستم پیام كوتاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این كارشناس می‌گوید: استفاده از فینگلیش در پیام كوتاه تلفن همراه جوابگوی نیازهای ادبی جامعه ما نیست و ما با استفاده نادرست فرصت می‌دهیم تا خط ما تغییر كند.

وی با بیان اینكه دولت و مجلس هر چه سریعتر باید تصمیمی در این زمینه اتخاذ كنند، می‌افزاید: این استفاده نادرست یك نوع انقطاع فرهنگی است و مجلس و مسوولین باید چاره‌ای برای آن بیندیشند.

هاشمی در پایان یكی از راهكارهای استفاده از خط فارسی در پیام كوتاه را برابر كردن تعرفه آن با خط لاتین دانست و می‌گوید: حاصل نادرست این عمل در ‪ ۱۰‬سال آینده نمایان می‌شود و ما هم مثل تركیه، كتابهایی با محتوای فارسی و خط لاتین ارائه خواهیم كرد.

یك استاد دانشگاه فردوسی مشهد، در این زمینه می‌گوید: دولت باید پنج سال پیش زمانی كه اولین تلفن‌های همراه را وارد می‌كرد به فكر خط و زبان فارسی می‌بود.

"ابوالقاسم خوشحال" می‌افزاید: فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی باید كلمات مختصری در ارتباط با استفاده از آن كلمات در پیام كوتاه ارائه دهد تا به این ترتیب پیام‌های ما كوتاه شوند و ما مجبور نشویم تعرفه دو برابر بپردازیم.

وی می‌گوید: حافظ، سعدی، فردوسی و بزرگان ما از خط فارسی استفاده می‌كردند و حال اگر این خط تغییر كنند یعنی كل فرهنگ ما عوض شده است و سعدی و فردوسی‌ها جایی در فرهنگ جدید ما ندارند.

وی در خصوص تولید تلفن همراه در داخل كشور گفت: قاعدتا باید دستگاههای تلفن همراه تولیدی داخلی ارزان‌تر از نمونه‌های خارجی باشد تا استقبال عموم زیاد باشد.

مدیرعامل شركت مخابرات خراسان رضوی با بیان اینكه سخن گفتن در این زمینه در حیطه اختیارات من نیست، گفت: بنده به عنوان یك ایرانی و یك كارشناس مخابرات معتقدم اگر خط فارسی در سیستم پیام كوتاه استفاده شود نوعی پاس داشتن فرهنگ و زبان فارسی است.

مهندس "علی كارگزار" افزود: اداره مخابرات خراسان رضوی از این پیشنهاد استقبال می‌كند و قطعا" وزارت ارتباطات و اطلاعات هم اگر راهكارهای اجرایی برای این طرح وجود داشته باشد، استقبال خواهد كرد.

استاد دانشكده ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد نیز در این زمینه می‌گوید:
چون بچه‌ها و بزرگسالان ما نمی‌توانند متون فینگلیش را مطالعه كنند نوعی گسستگی فرهنگی در شرف تكوین است.

دكتر "تقی وحدیان" با بیان اینكه تلفظ خط فارسی ما كمی مشكل دارد و عوض كردن آن به آن دامن می‌زند، می‌افزاید: با این رویه كم كم خط لاتین جانشین خط فارسی می‌شود كه سلیقه استفاده از خط لاتین باعث هرج و مرج در نوشتار ما می شود.

وی با اشاره به اینكه ما باید به كشور تركیه نگاه كنیم و از اینكه آنها از تغییر خط شان پشیمان شده‌اند درس بگیرم، می‌گوید: هرچه سریعتر باید فكری اندیشید و تا كار به جای باریك نرسیده باید برای آن چاره‌جویی كرد.

وحدیان با بیان اینكه اگر این موضوع ادامه یابد، عادت می‌شود و در كارهای دیگر هم مورد استفاده قرار می‌گیرد، می‌افزاید: ما اول باید استفاده از خط فارسی در پیام كوتاه(‪ (SMS‬را در ادارات خود گسترش دهیم و در مرحله بعد باید در مردم این فرهنگ را اعمال كنیم.